Teen 12 chú ý đặc biệt nhé!
Nghị luận văn học thường chiếm nửa tổng số điểm trong một bài thi môn Văn. Hiểu một cách khái quát đây là dạng bài phân tích về một vấn đề văn học. Cấu trúc của một bài nghị luận phải đảm bảo đủ các phần: mở bài, thân bài, kết luận.
Phần mở bài
Mở bài là mở cánh cửa trái tim vào người chấm. Hơn thế nữa, ‘đầu có xuôi thì đuôi mới lọt’. Một khởi đầu đẹp sẽ tạo điểm tựa cho bạn ‘bay’ trong biển trời cảm xúc, nhưng vẫn phải đứng trên nền tảng là kiến thức trọng tâm.
Những NOTE không thể thiếu trong phần mở bài:
– Thông tin cơ bản nhất về tác giả. Căn cứ vào đề bài để điều chỉnh lượng thông tin đưa vào. Ví dụ: nếu trọng tâm của bài là nghị luận về tác phẩm, một đoạn, một vấn đề,.. của tác phẩm thì chỉ nói thật sơ qua về tác giả, xoáy quá sâu sẽ dẫn đến lan man.
– Giới thiệu tác phẩm. Chắc chắn không thể quên cái tên của nó. Sau đó là một số đặc điểm nổi bật mà mỗi một tác phẩm riêng có. Những tác phẩm nào có hoàn cảnh sáng tác đơn giản, thì bạn có thể đưa phần hoàn cảnh sáng tác vào mở bài: thật súc tích và ngắn gọn thôi! Nếu không thì đẩy nó xuống thân bài
– Điểm quan trọng nhất này: Đưa ra đối tượng và vấn đề phân tích. Trong những bài thi tốt nghiệp hay đại học, đề thường chỉ hỏi một phần của tác phẩm hoặc một vấn đề của tác phẩm, và nó chính là trọng tâm của toàn bài văn. Chính vì vậy, không được quên ‘xướng tên’ nó trong mở bài.
– Chú ý nho nhỏ: Nếu là đề về thơ thì đừng quên dẫn thơ! Nhưng chỉ dẫn nếu đoạn thơ đó xấp xỉ 20 dòng! Vì nếu dẫn quá dài, bạn có thể biến mở bài thành… thân bài đấy. Không nhất thiếu quá màu mè hay bay bổng, ẵm ngay điểm tối đa cho phần mở bài nếu bạn nắm vững bảng cửu chương này và thêm một chút sắc màu văn chương 😉
Phần thân bài
Đây là chỗ cần mổ xẻ, soi mói, đi vào từng chi tiết, quyết không cho chúng nó thoát^^.
Tiền đề phân tích
Trong phần này, bạn nên đề cập đến xuất xứ, hoàn cảnh sáng tác (nếu hoàn cảnh sáng tác khá phức tạp hoặc quyết định ít nhiều đến nội dung tác phẩm). Ví dụ như tác phẩm: Việt Bắc, Tuyên ngôn độc lập, Đàn ghita của Lorca…
– Nếu phân tích một đoạn trích thì bạn nên giới thiệu vị trí của nó trong toàn bộ tác phẩm. Ví dụ: Đoạn thơ: "Ta về mình có nhớ ta…Ta về, ta nhớ những hoa cùng người….Nhớ ai tiếng hát ân tình thủy chung".
Đoạn trích nằm ở phần đầu bài thơ thể hiện tình yêu và nỗi nhớ của anh cán bộ miền xuôi.
– Giải thích các khái niệm, hoặc câu nhận xét xuất hiện trong đề bài. Ví dụ:
Đề bài: Phân tích tư tưởng nhân đạo trong tác tác phẩm Vợ nhặt của Kim Lâm.
Khi gặp dạng đề này thì nhớ giải thích khái niệm: thế nào là "nhân đạo", không được quên đâu đấy!
– Cuối cùng: Nêu nhận xét khái quát về vấn đề hoặc đối tượng cần phân tích.
Phân tích
Bắt tay vào phần này, bạn sẽ tiến hành mổ xẻ thật sự một đoạn thơ, đoạn văn, nhân vật, tác phẩm. Vì thế, trước hết bạn cần phải chia đối tượng phân tích đó thành nhiều phần. Tương ứng với nó là một, hai, ba,… đoạn văn. Mỗi đoạn văn là một ý. Điều này sẽ đảm bảo tính mạch lạc cho bài làm của bạn.
– Sau khi đã phân tách đối tượng, dựa vào những kiến thức, kết hợp với cảm xúc cá nhân để phân tích, trình bày và diễn đạt ý.
– Trong quá trình làm bài, nên có sự so sánh, đối chiếu với những tác phẩm cùng loại, để thấy được sự khác biệt, độc đáo của tác phẩm mình đang phân tích. Ví dụ: bạn có thể liên hệ, so sánh nhân vật Mị trong tác phẩm ‘Vợ chồng A-Phủ’ của Tô Hoài với nhân vật chị Dậu trong ‘Tắt đèn’ của Ngô Tất Tố. Như vậy, bài làm của bạn sẽ sâu hơn – đây là một khía cạnh quan trọng để bạn ghi điểm ưu cho bài viết của mình.
Phần kết luận
Tóm lại toàn bộ vấn đề đã phân tích ở trên, rút ra kết luận – nếu có mở rộng, hay tạo một chút "âm vang" thì đây là một cách ghi điểm ấn tượng cho người đọc. Nhớ là, dù có riết thời gian đến mức nào, cũng không được bỏ qua phần kết luận đâu đấy!
